ဓာတုလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးတြင္ OPCW အဖြဲ႕က စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သျဖင့္ ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရျခင္း ျဖစ္သည္။
ဓာတုလက္နက္ တားျမစ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၀ က ဓာတုလက္နက္ တားျမစ္ေရး အဖြဲ႕တြင္ ပါဝင္လက္မွတ္ ေရးထိုးထားေသာ္လည္း ျမန္မာ၊ အစၥေရး၊ အင္ဂိုလာ၊ အီဂ်စ္၊ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ေတာင္ဆူဒန္ႏိုင္ငံတို႔က ဓာတုလက္နက္ တားျမစ္ေရး စာခ်ဳပ္ကို လက္ရွိအခ်ိန္ထိ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း မရွိေသးေပ။
ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမႇင့္ေရး ေကာ္မတီ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ဓာတုလက္နက္ တားျမစ္ေရး အဖြဲ႕အစည္း (OPCW) ကို ခ်ီးျမႇင့္ရန္ ေနာ္ေဝ ႏိုဘယ္လ္ ေကာ္မတီက ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။ ဓာတုလက္နက္မ်ား ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ေရးကို OPCW အဖြဲ႕က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႀကဳိးပမ္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့သျဖင့္ ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမင့္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ပထမကမာၻစစ္ (၁၉၁၄-၁၈) ကာလအတြင္း ဓာတုလက္နက္ ပမာဏ အေျမာက္အျမား အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၂၅ ဂ်နီဗာ သေဘာတူညီခ်က္တြင္ ဓာတုလက္နက္ အသုံးျပဳျခင္းကို တားျမစ္ ထားေသာ္လည္း ဓာတုလက္နက္ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ သိုေလွာင္ သိမ္းဆည္းျခင္းမ်ားကို ပိတ္ပင္မႈ မရွိေပ။ ဒုတိယကမာၻစစ္ ကာလအတြင္း ဟစ္တလာ၏ လူအစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ားတြင္ ဓာတုလက္နက္ အသုံးျပဳမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ပိုင္း ကာလမ်ားတြင္လည္း ဓာတုလက္နက္မ်ားကို ႏိုင္ငံမ်ားသာမက အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားကလည္း အသုံးျပဳ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၉၂-၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ဓာတုလက္နက္ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ အသုံးျပဳျခင္းမ်ားကိုပါ တားျမစ္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ရပ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ယင္းသေဘာတူညီခ်က္မွာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ စတင္အသက္ဝင္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ပိုင္း ကာလမ်ားမွစ၍ OPCW အဖြဲ႕က စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား၊ ဓာတုလက္နက္ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ား၊ အျခားေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ဓာတုလက္နက္ တားျမစ္ေရး သေဘာ တူညီခ်က္ အေကာင္အထည္ ေပၚလာေစရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ဓာတုလက္နက္ တားျမစ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၈၉ ႏိုင္ငံက လက္ခံအတည္ျပဳထားသည္။
ဓာတုလက္နက္ အသုံးျပဳမႈကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒႏွင့္ မညီေၾကာင္း OPCW အဖြဲ႕ႏွင့္ ဓာတုလက္နက္ တားျမစ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္တို႔က အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားသည္။
ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတြင္း မၾကာေသးမီက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဓာတုလက္နက္သုံး တိုက္ခိုက္မႈမ်ားက ယင္းလက္နက္မ်ား ဖ်က္ဆီးေရး ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေနသည္ကို မီးေမာင္းထိုး ေဖာ္ျပေနျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ ေသာ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံမ်ားမွာ OPCW အဖြဲ႕ဝင္မ်ား မဟုတ္ျခင္းေၾကာင့္ ဓာတုလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးကို လုပ္ေဆာင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ အခ်ဳိ႕ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ဓာတုလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေပးေရး ေနာက္ဆုံး သတ္မွတ္ရက္ ကာလျဖစ္ေသာ ၂၀၁၂ ဧၿပီ သတ္မွတ္ခ်က္ ေက်ာ္လြန္လာၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဓာတုလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ က်န္ရွိေနေသးသည္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ႐ုရွားႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္သည္။
လက္နက္ ဖ်က္သိမ္းေရးမွာ အဲဖရက္ ႏိုဘယ္လ္၏ အဓိက စိတ္ဆႏၵတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ေနာ္ေဝ ႏိုဘယ္လ္ ေကာ္မတီကလည္း ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္မ်ား ဖ်က္သိမ္းေရး လိုအပ္သည္ကို ဆုအမ်ဳိးမ်ဳိး ေပးအပ္ျခင္းျဖင့္ အသားေပး ေဖာ္ျပေပးေနသည္။ OPCW အဖြဲ႕ကို ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ေပးအပ္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ဓာတုလက္နက္မ်ား ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ေရးတြင္ ေကာ္မတီက တစ္တပ္တစ္အား ပူးေပါင္း ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
No comments:
Post a Comment