ေဆးလိပ္(ေဆးလိပ္အေၾကာင္းသိသင့္သိထိုက္သည္မ်ား)

၁၄၉၂-ခုနွစ္ ကိုလံဘတ္က အေမရီကတိုက္ရွာေတြ႕စဥ္က မူလေနထို္င္သူတို႕
ကေဆးရြက္ၾကီးပင္၏အရြက္ေၿခာက္ကို ေပ်ာ္ရြင္ေစမွဳအတြက္စိတ္အပန္း
ေၿဖစရာအၿဖစ္သံုးခဲ့ၾကတာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။ဥေရာပတိုက္သို႕ၿပင္သစ္
သံတမန္ JEAN NICOT dE VILLEMAIN က ေဆးရြက္ၾကီးကိုစတင္သြင္းရာမွ
စၿပီးေဆးရြက္ၾကီးပင္ကို Nicotiana ဟုေခၚတြင္ခဲ့သည္။အဲဒီကစၿပီးေဆးလိပ္
ေသာက္ၿခင္းစတင္လာခဲ့တာ ၁၉၉၀-ခုနွစ္မွာတစ္နွစ္ကိုေဆးလိပ္နဲ႕ႏြယ္ၿပီး
ေသဆံုးမွဳ(၃) သန္းရွိခဲ့ပါတယ္။

ေဆးလိပ္ပါ၀င္ေသာပစၥည္းမ်ား

ေဆးလိပ္မွာဓာတုပစၥည္း(၄၀၀၀)ေက်ာ္ပါ၀င္ၿပီး အဓိကအေနနဲ႕ခ်က္ခ်င္း
သက္ေရာက္မွဳၿဖစ္ေစတဲ့ Nicotineနွ့္တစ္ေၿဖးေၿဖးခ်င္းသက္ေရာက္မွဳၿဖစ္ေစ
တဲ့ ကတၱရာမ်ားပါ၀င္ပါတယ္။ေဆးၿပင္းလိပ္နဲ႕ေဆးလိပ္အခိုးေတြမွာပါတဲ့့
နီကိုတင္း ဟာ အဆီတြင္ေပ်ာ္၀င္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ပါးစပ္ထဲမွာစုပ္ယူမွဳၿဖစ္
နိုင္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္အဆုတ္ကင္ဆာၿဖစ္ပြားနွဳန္းနည္းပါတယ္။စီးကရက္မွာ
ပါတဲ့နီကိုတင္းက အဆီတြင္မေပ်ာ္၀င္ပါ။အဆုတ္ထဲမီးခိုး၀င္မွ စုပ္ယူမွဳၿဖစ္ပါ
တယ္။အဲဒီလိုရွဴသြင္းတဲ့အတြက္အဆုတ္ကင္ဆာ ပိုၿဖစ္ေစပါတယ္။ေဆးလိပ္
ကိုယ္တိုင္ေသာက္သူနဲ႕သင္ေသာက္လိုက္ေသာေဆးလိပ္မီးခိုးကိုရွူမိတဲ့သူ
တို႕တြင္ ပါ၀င္တဲ့ဓာတုပစၥည္းဟာကြဲၿပားၿခားနားပါတယ္။ပတ္၀န္းက်င္ကေဆး
လိပ္မီးခိုးေတြကိုရွဴမိရင္လည္းကင္ဆာၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ေဆးလိပ္မီးခိုးမွာ
ကာဘြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္(၁-၅)ရာခိုင္နွဳန္းပါ၀င္ၿပီးေဆးလိပ္အလြန္အကြ်ံေသာက္
တဲ့သူမွာ (၁၅)ရာခိုင္နွဳန္းထိရွဴသြင္းေနပါတယ္။အဲဒီဓာတ္ဟာ ေသြးနဲ႕ေပါင္း
စပ္သြားၿပီး ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ဓာတ္ေပါင္းက ေအာက္ဆီဂ်င္သယ္ယူနိုင္မွဳမလုပ္
နိုင္ပါဘူး။အဲဒီေသြးရဲ႕အီမိုဂလိုဘင္ နဲ႕ ကာဘြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္ေပါင္းစပ္ၿပီးၿဖစ္
ေပၚလာတဲ့ဓာတ္ေတြသိပ္မ်ားေနရင္ ေသြးပုလင္းပ်စ္ၿခင္းၿဖစ္ေစပါတယ္။

ေဆးလိပ္စြဲၿခင္း

ေဆးလိပ္ေသာက္လို႕ခ်က္ၿခင္းေက်နပ္မွဳရလိုက္တာဟာေဆးလိပ္မွာပါတဲ့
နီကိုတင္းနဲ႕ ကတၱရာေၾကာင့္ၿဖစ္ပါတယ္။ရွဴလိုက္တဲ့ေဆးလိပ္မီးခိုးမွာပါတဲ့
နီကိုတင္းဟာ (၁၀-၁၉)စကၠန္႕အတြင္းမွာပဲ ဦးေနွာက္ဆီကို ေရာက္သြားပါ
တယ္။ေဆးလိပ္ကိုၿဖတ္လိုက္ရင္စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာစြမ္းေဆာင္ရည္က်ဆင္းၿခင္း၊
အစားအေသာက္ေကာင္းလာၿပီး၀လာမယ္။အိပ္တဲ့ပံုေၿပာင္းလဲလာမယ္။

ေဆးလိပ္မီးခိုးရွဴရင္ရုတ္တရက္ ဘာေတြ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳၿဖစ္သလဲ။

၁။ ေလကိုရွဴရွိုက္ရင္ အဆုတ္ထဲကေလထုတ္ေတြ ေဖာင္းကားလာရပါတယ္။
ေဆးလိပ္သာက္ရင္အဲဒီဟာေတြပ်က္စီးလာမယ္။မီးခိုးထဲမွာပါတဲ့ကာဘြန္
မွဳန္႕ေၾကာင့္ၿဖစ္ရပါတယ္။
၂။ ေလလမ္းေၾကာင္းမွာရွိတဲ့အမွ်င္ေလးေတြရဲ႕ လွဳပ္ရွားမွဳကိုထိခိုက္ေစပါ
တယ္။ဒါ့အၿပင္ အဲဒီအမွဳန္ေလးေတြကို ဖယ္ရွားတဲ့အခါမွာလည္းေနွးေကြး
ေနတတ္ပါတယ္။
၃။ ေဆးလိပ္ခိုးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ကာဘြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္ကို စုပ္ယူလိုက္တဲ့အတြက္
နွလံုးေရာဂါရွိတဲ့သူေတြမွာပိုၿပီးအေရးၾကီးပါတယ္။

နီကိုတင္းဓာတ္

ရွဴသြင္းလိုက္တဲ့ေဆးလိပ္မီးခိုးမွာပါတဲ့ နီကိုတင္းဟာ စုပ္ယူခံရၿပီး ေသြးထဲ
ေရာက္သြားပါတယ္။သူ႕ရဲ႕သက္တမ္းက(၂)နာရီပဲၾကာပါတယ္။နီကိုတင္းက
ေန Cotinine အၿဖစ္ ေၿပာင္းသြားပါတယ္။သူကေတာ့သက္တမ္းနာရီေပါင္း
(၂၀)ၾကာတဲ့အတြက္ ေဆးလိပ္ေသာက္ထား/မထားကို Cotinine ေသြးထဲ
စစ္ၿခင္းၿဖင့္ပိုၿပီးသိေစနိုင္ပါတယ္။့နီကိုတင္းက ဗဟိုအာရံုေၾကာစနစ္မွာစိတ္
ဓာတ္တတ္ၾကြေစတဲ့ဓာတ္၊ဆီးမရႊင္ေစတဲ့ေဟာ္မုန္း၊ၾကီးထြားေဟာ္မုန္း
Corticotropin ေဟာ္မုန္းစတာေတြကိုထြက္ရွိစေပါတယ္။အေရၿပားမွာရွိတဲ့
ေသြးေၾကာေတြကိုက်ဥ္းေစၿခင္း၊ၾကြက္သားတြင္းရွိ ေသြးေၾကာမ်ားက်ယ္ေစ
ၿခင္း၊နွလံုးခုန္ၿမန္ေစၿခင္း၊ေသြးေပါင္တက္ေစၿခင္း၊နွလံုးညွက္အားတိုးၿခင္း၊
နွလံုးအလုပ္ပိုလုပ္ရၿခင္း၊ေသြးခဲေစတဲ့ဆဲလ္ေတြတြယ္ကပ္မွဳပိုမ်ားေစၿခင္းတို႕
ၿဖစ္ေစတဲ့အတြက္ေသြးခဲၿခင္းပိုၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ခႏၱာ
ကိုယ္ဇီ၀ၿဖစ္စဥ္ပိုၿပီး ၿဖစ္ေစပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ေဆးလိပ္ၿဖတ္လိုက္တဲ့သူေတြ
"၀" လာတတ္ပါတယ္။ေဆးလိပ္မေသာက္ရရင္ ခံတင္းပ်က္ၿခင္း၊ပ်ိဳ႕ၿခင္း၊
အန္ၿခင္း ၿဖစ္တတ္ေတာ့ေသာက္လိုက္မွသက္သာသြားတတ္ပါတယ္။

ၾကာရွည္ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ဘာေတြအက်ိဳးသက္ေရာက္မွဳၿဖစ္သလဲ။

ၾကာရွည္ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ အဆုတ္ကင္ဆာၿဖစ္တတ္ပါတယ္။အဆုတ္
တင္ဆာဟာ စီးကရက္တစ္ခုထဲေၾကာင့္ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။စက္ရံုကထြက္ရွိ
တဲ့မီးခိုး၊ဓာတုပစၥည္း နဲ႕ေလထုညစ္ညမ္းမွဳေတြေၾကာင့္လည္းၿဖစ္တတ္ပါ
တယ္။တစ္ေန႕ဘယ္နွစ္လိပ္ေသာက္သလဲနဲ႕ ဘယ္အရြယ္ကစၿပီး ေသာက္သ
လဲဆိုတာဟာ အဆုတ္ကင္ဆာၿဖစ္ၿခင္းနဲ႕ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္။ေဆးလိပ္မ
ေသာက္တဲ့သူေတြမွာ ပါးစပ္၊လည္ေခ်ာင္း နဲ႔အစာေရမ်ိဳကင္ဆာၿဖစ္နိုင္ေၿခ
(၅)ဆရွိပါတယ္။မုန္႕ခ်ိဳအိတ္ကင္ဆာ၊ေက်ာက္ကပ္နဲ႕ဆီးလမ္းေၾကာင္းကင္
ဆာၿဖစ္နို္င္ေၿခ လည္းမ်ားပါတယ္။
နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါပိုၿပီးၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ေသြးအဆီပမာဏတတ္သူ
ေသြးေပါင္အလြန္အမင္းတတ္သူတို႕တြင္ေဆးလိပ္ေသာက္လွ်င္ပိုၿပီးအႏၱရာယ္
ရွိပါတယ္။နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းတာရယ္၊ေသြးခဲေစတဲ့ဆဲလ္ေတြပိုၿပီးတြယ္
ကပ္မွဳမ်ားတာေတြေၾကာင့္ ေသြးခဲပိတ္ဆို႕ၿခင္း ၿဖစ္ရပါတယ္။အသက္ ၆၅-
နွစ္ေအာက္ ေဆးလိပ္ၿဖတ္လိုက္ရင္နွလံုးေရာဂါၿဖစ္နိုင္ေၿခေလ်ာ့က်ေစပါတယ္
၄-နွစ္ေလာက္ဆက္မေသာက္ေတာ့ရင္ ေဆးလိပ္မေသာက္တဲ့သူလိုပဲၿပန္
ေကာင္းသြားပါတယ္။ေဆးလိပ္ေသာက္တာၾကာလာရင္ ေလၿပြန္နံရံကေန ခြ်ဲ
ထြက္မွဳပိုၿပီးမ်ားေစပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ခဏခဏေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ သလိပ္ေတြ
ထြက္ပါမယ္၊အဆုတ္ေလအိတ္ေတြပ်က္စီးတာရယ္၊ေလလမ္းေၾကာင္းပိတ္
ဆို႕တာေတြေၾကာင့္အသက္ရွဴမွဳခက္ခဲပါတယ္။
ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္းေၾကာင့္အသက္(၃၅-၅၀)နွစ္ေတြမွာသားသမီးမရနိုင္
တာေတြၿဖစ္တတ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးနွင့္ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း

ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြသား၊သမီးရနိုင္ေခ် မရွိၿခင္း (သို႕မဟုတ္)
သား၊သမီးေ၀းၿခင္းနွင့္အသက္ငယ္ငယ္နွင့္ေသြးဆံုးတတ္ပါတယ္။ကိုယ္၀န္
ေဆာင္ရင္လည္းအလိုလို သား၊သမီးပ်က္က်ၿခင္း၊ကေလးအေသေမြးၿခင္းနွင့္
ေမြးၿပီးၿပီးခ်င္းေသဆံုးမွဳဟာ (၂)ဆ ရွိပါတယ္။ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ကိုယ္၀န္
ေဆာင္ရဲ႕အခ်င္းခြက္ဟာသာမန္ေဆးလိပ္မေသာက္သူထက္ပိုၾကီးပါတယ္။
ေမြးလာတဲ့ကေလးဟာလည္းကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့ၿခင္း ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေဆးလိပ္ၿဖတ္ဖို႕ဘာေတြကအေထာက္အကူၿဖစ္သလဲ။

တစ္ေန႕ကိုစီးကရက္ (၁၀)လိပ္ထက္ပိုေသာက္ေနသူကိုေဆးလိပ္ၿဖတ္ဖို႕
နီကိုတင္းအစား ၿဖည့္ေပးပါတယ္။နီကိုတင္းပါေသာ ပီေက၊အေရၿပားေပၚကပ္
ၿခင္း၊ပါးစပ္နဲ႕နားေခါင္းထဲၿဖန္းၿခင္းလုပ္နိုင္ပါတယ္။နီကိုတင္းကိုၿဖတ္လိုက္ရင္
ညဘက္ဂနာမၿငိမ္ၿဖစ္တတ္ၿခင္း၊အေရၿပားတြင္ကပ္သၿဖင့္အိပ္မက္မက္ၿခင္း၊
အင္ၿပင္ယားယံၿခင္း နွင့္ပူစပ္ပူေလာင္ၿဖစ္ၿခင္းစတာေတြၿဖစ္တတ္ပါတယ္။
Buprobion ေဆးေသာက္ၿခင္းကို နီကိုတင္းၿဖင့္တြဲၿပီးၿဖစ္ၿဖစ္ သူ႕ခ်ည္းသက္
သက္ၿဖင့္လည္းေဆးလိပ္ၿဖတ္နိုင္ပါတယ္။အဲဒီေဆးဟာ အာေခါင္ေၿခာက္ၿခင္း
အိပ္မေပ်ာ္ၿခင္း ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဒီေဆးကို အစားအေသာက္ပ်က္
သူ၊အတက္ေရာဂါရွိသူ၊အရက္ၿပတ္ေ၀ဒနာခံစားေနရသူ၊စိတ္ၿငိမ္ေဆးၿဖတ္
ထားသူတို႕တြင္ေပးလို႔မရပါ။
ေဆးလိပ္ေၾကာင့္အဆုတ္ကင္ဆာၿဖစ္ပြားနွဳန္းဟာမ်ားတဲ့အတြက္
ၿပည္သူအမ်ားစုေပါင္းၿပီးတိုက္ဖ်က္ရန္အေရးၾကီးလွပါသည္။

ေအးကမၻာေဒါက္တာခ်စ္
Health Care Journal